Μυστήρια
ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ
Η Θεία Ευχαριστία δεν είναι απλώς ένα από τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας μας, αλλά είναι το κατ΄ εξοχήν μυστήριο της Εκκλησίας μας, είναι το μυστήριο των μυστηρίων.
Κάθε μέρα οι άνθρωποι κάνουν πολλά και διάφορα έργα. Μα το πιο σπουδαίο και το πιο μεγάλο που γίνεται στον κόσμο είναι η Θεία Λειτουργία, η συνέχιση του Μυστικού Δείπνου που τέλεσε ο Χριστός. Αυτό είναι ένα μοναδικό προνόμιο που έδωσε ο Θεός μόνο στους ανθρώπους, καθώς ούτε οι άγιοι Άγγελοι μπορούν να τελέσουν την θεία Λειτουργία.
Λειτουργία θα πει δημόσιο έργο, δηλ. έργο για το λαό του Θεού, που γίνεται για το λαό και από το λαό. Δεν λειτουργούν μόνοι τους οι Ιερείς της Εκκλησίας αλλά κάθε φορά ο λαός του Θεού, μαζί με τους Ιερείς, που έχουν τη χάρη της ιεροσύνης, τελούν την Θεία Λειτουργία, συνιερουργούν.
Το μυστήριο της Ευχαριστίας το σύνεστησε ο Κύριός μας το τελευταίο βράδυ της επιγείου παρουσίας Του στη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου. Όταν έλαβε στα χέρια Του το ψωμί, το ευλόγησε και το μοίρασε στους μαθητές Του, λέγοντας «λάβετε φάγετε, τούτο μου εστί το σώμα ...» (Ματθ. 26, 26), και μετά έλαβε στα χέρια Του το ποτήρι με το κρασί, το ευλόγησε και το πρόσφερε να πιούν οι μαθητές λέγοντας «πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το αίμα μου...» (Ματθ. 26 , 28). Τα ιερά λόγια συμπλήρωσε ο Κύριός μας με την βαρυσήμαντη προτροπή «τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν» (Λουκά 22, 12).
Η θ. Ευχαριστία τελείται στο όνομα του κανονικού επιχωρίου επισκόπου. Ευχαριστία που δεν τελείται στο όνομα του δεν έχει σωστικά αποτελέσματα. Γι΄ αυτό σε κάθε θ. Ευχαριστία που δεν παρίσταται ο επίσκοπος, ο Ιερέας οφείλει να μνημονεύσει το όνομά του κι ακόμη να χρησιμοποιήσει το «αντιμήνσιο» με την υπογραφή και την ευλογία του επισκόπου. Ακόμα η θ. Ευχαριστία πρέπει να τελείται από κανονικό Ιερέα, που έχει κανονική ιεροσύνη (τον Ιερέα της ενορίας μας) και με την παρουσία, τη συμμετοχή του λαού.
ΑΓΙΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ
Η Εκκλησία μας έχει κατατάξει τη Βάπτιση μεταξύ των Μυστηρίων της. Το μυστήριο του Βαπτίσματος -όπως και όλα τα ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας- το ίδρυσε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της Αναστάσεως και Αναλήψεως Του, με την προτροπή-εντολή προς τους μαθητές Του «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός, και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν»
ΓΑΜΟΣ
"Το μυστήριο τούτο μέγα εστίν"
«Το μυστήριο τούτο μέγα εστίν, εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν» (Εφεσίους 5,32).
Ο Γάμος είναι το μυστήριο εκείνο, κατά το οποίο με την ιερολογία της Εκκλησίας μας παρέχεται η θεία χάρις σ' εκείνους που το επιθυμούν και αγιάζει την ένωσή τους, με σκοπό να τους δυναμώσει για να επιτύχουν τους σκοπούς του γάμου.
Σκοπός του γάμου είναι η εν Χριστώ ψυχοσωματική ένωση των νεόνυμφων. Σκοποί του γάμου ειδικότερα είναι: α) η αλληλο-συμπλήρωση και βοήθεια των συζύγων, β) η χαλιναγώγηση και μεταμόρφωση των παθών, γ) ο πολλαπλασιασμός του ανθρωπίνου γένους και των μελλών της Εκκλησίας με την τεκνογονία και δ) η εν Χριστώ και κατά Χριστόν ανατροφή των παιδιών.
«Ου καλόν είναι τόν άνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ' αυτόν». (Γένεσις 2,18)
Η μοναξιά και η απομόνωση του ανθρώπου είναι το πρώτο πράγμα που ο Θεός χαρακτήρισε ως κακό. Ο Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο για να ζήσει με άλλους ανθρώπους και ο πρώτος «άλλος» ήταν η γυναίκα.
Πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας μας υποστηρίζουν πως ο Θεός δημιούργησε την ερωτική λειτουργία προβλέποντας την πτώση του ανθρώπου και την απομάκρυνσή του απ' Αυτόν. Έτσι ο Θεός καθιερώνει το γάμο για να μπορέσει ο άνθρωπος να υπερβεί την απομόνωση που φέρνει η αμαρτία και να ξεπεράσει τη φιλαυτία που τον χωρίζει απ' το Θεό και τον συνάνθρωπό του.
Βέβαια με την πτώση στην αμαρτία η ένωση των δύο φύλων ακολούθησε τη γενική αχρείωση της φύσης. Ο Κύριος, όμως, με την ενανθρώπησή Του αγίασε το δεσμό του γάμου και για να τονίσει την ιερότητά του παραβρέθηκε σ' ένα γάμο στην Κανά της Γαλιλαίας κάνοντας εκεί το πρώτο Του δημόσιο θαύμα.
ΙΕΡΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ
Τι ακριβώς είναι η Εξομολόγηση;
Είναι ένα μεγάλο μυστήριο της Εκκλησίας μας, το κατεξοχήν μυστήριο της αγάπης και της φιλανθρωπίας του Θεού. Με το μυστήριο αυτό παρέχεται η άφεση των αμαρτιών από τον ίδιο τον Θεό διά του Ιερέα, ο οποίος, δια της επιθέσεως των χειρών και της συγχωρητικής ευχής, δωρίζει τη συγχώρηση των αμαρτιών στον εξομολογούμενο.
Η αμαρτία είναι αρρώστια της ψυχής και ο άνθρωπος που αμαρτάνει, που παραβιάζει το θέλημα του Θεού, είναι πνευματικά άρρωστος. Η Εκκλησία μας, με το μυστήριο της εξομολογήσεως, επουλώνει τις πνευματικές πληγές που ανοίγουν στο άνθρωπο τα βέλη της αμαρτίας.
Ιδρυτής και θεμελιωτής αυτού του μυστηρίου, όπως και κάθε μυστηρίου, είναι ο ίδιος ο Κύριος μας. Με τη φράση «μετανοείτε, ήγγικε γάρ η βασιλεία των ουρανών» ( Ματθ. 4,17) άρχισε το κοσμοσωτήριο έργο Του, για να παραδώσει στους μαθητές Του -λίγο μετά την ανάσταση Του- την πνευματική εξουσία να συγχωρούν τα αμαρτήματα των ανθρώπων λέγοντας τους: «Λάβετε πνεύμα Άγιον. Αν τινών αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς, αν τινών κρατήτε κεκράτηνται». (Ιωάν. 20,23 )
Το πνευματικό αυτό Ιατρείο της Εκκλησίας μας είναι διαρκώς ανοιχτό για κάθε άνθρωπο, όσο αμαρτωλός κι αν είναι. Το προσκλητήριο του Χριστού απευθύνεται σε όλους ανεξαίρετα: «Ελάτε ΟΛΟΙ σε εμένα, εσείς που είστε φορτωμένοι και κουρασμένοι και εγώ θα σας αναπαύσω, θα σας ξεκουράσω»( Ματθ.11,28 ).
Με ποιες προϋποθέσεις προσερχόμαστε στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως;
Οι πιο βασικές είναι η συναίσθηση της αμαρτωλότητας μας, η μετάνοια και η απόφαση αλλαγής. Ο άνθρωπος που αρχίζει να αισθάνεται την αμαρτωλότητά του, να βλέπει τα πάθη του αλλά και τα λάθη της πνευματικής ζωής, συντρίβεται και ποθεί να καταφύγει στον σπλαχνικό Πατέρα του. Αυτή η επίγνωση τον οδηγεί στη μετάνοια και την απόφαση αλλαγής. Να αλλάξει ριζικά στο τρόπο σκέψης, δράσης, νου και καρδιάς.
Πώς πρέπει να εξομολογούμαστε;
Πρώτα-πρώτα, πριν πάρουμε το δρόμο για το εξομολογητήριο, θα πρέπει να προσευχηθούμε και να ζητήσουμε τον φωτισμό του Θεού για μια ειλικρινή αυτοκριτική, αναζήτηση και παραδοχή των αμαρτιών μας. Ίσως θα μας βοηθούσε να σημειώσουμε ορισμένα πράγματα σε ένα χαρτί, ώστε να τα θυμηθούμε κατά την ώρα του Μυστηρίου.
Κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου θα πρέπει να αναλογιζόμαστε πως δεν βρισκόμαστε μπροστά σε έναν άνθρωπο, αλλά μπροστά στον ίδιο το Θεό, που παρευρίσκεται πνευματικά και ακούει την εξομολόγησή μας. Αυτό θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε το αίσθημα της ντροπής και να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, πράγμα απαραίτητο για την εξομολόγηση. Η ειλικρίνεια και η βαθιά συναίσθηση των αμαρτιών μας γεννά την ταπείνωση και η ταπείνωση με τη σειρά της την αληθινή συντριβή και μετάνοια. Ο Θεός δεν ξεγελιέται όπως οι άνθρωποι, γιατί γνωρίζει όχι μόνο τα βάθη της ψυχής μας, αλλά ακόμα και την παραμικρή λεπτομέρεια του βίου μας και των σκέψεών μας.
Επίσης οφείλουμε να εξομολογούμαστε μόνο τις δικές μας αμαρτίες, με συντομία, σαφήνεια, σοβαρότητα και ειλικρίνεια. Δεν πάμε στον Ιερέα-Πνευματικό για να του πούμε τα αμαρτήματα των άλλων, αλλά μόνο τα δικά μας.
Επιφυλάξεις για το Μυστήριο;
Πολλοί από τους αδελφούς μας χριστιανούς, ενώ αποδέχονται τη μεγάλη σημασία του μυστηρίου της μετανοίας, διατηρούν κάποιες επιφυλάξεις, με αποτέλεσα να δυσκολεύονται να πάρουν την απόφαση για την πορεία προς τον Πνευματικό.
Οι πιο έντονες επιφυλάξεις αφορούν στο πρόσωπο του Πνευματικού, αναρωτιούνται πολλοί «πώς ένας άνθρωπος σαν και εμάς μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες;».
Ο Πνευματικός δεν ασκεί το έργο τούτο με τις δικές του δυνάμεις, αλλά με τη δύναμη του Θεού. Οι ανθρώπινες αμαρτίες εξαλείφονται μόνο με τη χάρη του Θεού και ο Πνευματικός δεν είναι παρά το όργανο της χάριτος του Θεού, κάτι που απορρέει από την ιερωσύνη του και μόνον.
Άλλοι ισχυρίζονται ότι «και οι Ιερείς είναι αμαρτωλοί. Προτιμώ να τα λέω σε μια εικόνα».
Βεβαίως και οι Ιερείς, όπως όλοι οι άνθρωποι, είναι αμαρτωλοί, και για αυτό εξομολογούνται και οι ίδιοι. Όλοι είμαστε αμαρτωλοί, αλλά ταυτόχρονα όλοι είμαστε υποψήφιοι άγιοι! Για το «επιχείρημα» ότι «προτιμώ να τα λέω στην εικόνα» έχουμε να πούμε ότι η εικόνα δεν έχει τέτοια εξουσία, δηλ. να ακούει και να συγχωρεί τις αμαρτίες των ανθρώπων. Την ευθύνη και την εξουσία αυτή την έδωσε ο ίδιος ο Κύριός μας στους Αποστόλους Του και οι Απόστολοι, δια των αιώνων, στους διαδόχους τους, που δεν είναι άλλοι από τους εντεταλμένους προς τούτο Επισκόπους και Ιερείς. Έτσι λοιπόν, φανταστείτε να είναι κάποιος σωματικά άρρωστος π.χ. να πάσχει από την καρδιά του, και γι' αυτό να πάρει την φωτογραφία κάποιου μεγάλου καρδιολόγου και να του λέει «πονάω, φοβάμαι, νομίζω... κ.λ.π.». Πρόκειται να γίνει καλά αν δεν κάνει προσωπική επίσκεψη στο γιατρό για να εκθέσει τα της ασθενείας του και να ακολουθήσει την θεραπεία του, και να προφυλάγει τον σώμα του από τους κινδύνους; Τηρουμένων των αναλογιών, παρόμοια συμβαίνει και στην πνευματική ασθένεια, δηλ. την αμαρτία.
ΕΥΧΕΛΑΙΟ
Στην Αγία Γραφή, στην επιστολή του αποστόλου Ιακώβου του Αδελφόθεου διαβάζουμε τα εξής:
«Ασθενεί τις εν υμίν; Προσκαλεσάσθω τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας και προσευξάσθωσαν επ' αυτόν, αλείψαντες αυτόν ελαίω εν τω ονόματι αυτού. Και η ευχή της πίστεως σώσει τον κάμνοντα και εγερεί αυτόν ο Κύριος, καν αμαρτίας η πεποιηκώς αφεθήσεται αυτώ» (επιστολή Ιακώβου ε΄ 14-15).
Δηλαδή: «Είναι κάποιος από σας άρρωστος; Να προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας να προσευχηθούν γι' αυτόν και να τον αλείψουν με λάδι, επικαλούμενοι το όνομα του Κυρίου. Και η προσευχή που γίνεται με πίστη θα σώσει τον άρρωστο. Ο Κύριος θα τον κάνει καλά. Κι αν έχει κάνει αμαρτίες θα του τις συγχωρήσει».
Σύμφωνα, λοιπόν, με το αγιογραφικό χωρίο σκοπός του ιερού μυστηρίου του Ευχελαίου είναι πρωταρχικά η ίαση της σωματικής νόσου. Ευχέλαιο είναι το ιερό Μυστήριο κατά το οποίο, δια της ειδικής τελετής, αγιάζεται υπό του Αγίου Πνεύματος δια του Ιερέως το έλαιο και με αυτό χρίονται οι πιστοί εις ίαση ψυχής και σώματος.
Το Ευχέλαιο εκφράζει την αγάπη και τη στοργή της Εκκλησίας προς ένα άρρωστο μέλος της, για το οποίο προσευχόμαστε. Το Μυστήριο δεν είναι μια πράξη μαγική. Εκείνο που απαιτείται είναι η πίστη και η μετάνοια, καθώς και η προσευχή στο όνομα του Κυρίου Ιησού.
Η τέλεση του μυστηρίου γίνεται κανονικά από επτά Ιερείς, όσα και τα ευαγγελικά αναγνώσματα αλλά και οι ευχές του Μυστηρίου. Σήμερα όμως τελείται και από έναν Ιερέα.
Το Ευχέλαιο τελείται για τη ψυχή και το σώμα κάθε ανθρώπου που ασθενεί. Σε ασθενείς που, εξ αιτίας σοβαρότατης ασθένειας, είναι ανίκανοι να εκφράσουν και να ομολογήσουν τις αμαρτίες τους στον Ιερέα-Πνευματικό, είναι αποδεκτό ότι συγχωρούνται οι αμαρτίες με το Μυστήριο του Ευχελαίου.
Βέβαια, η τέλεση του μυστηρίου δεν περιορίστηκε μόνο στους σωματικά ασθενείς, αλλά επεκτάθηκε γενικότερα για όλους τους πιστούς, για την ενδυνάμωση και την καταλληλότερη προετοιμασία τους στα πνευματικά αγωνίσματα. Γι' αυτό και πολλοί πιστοί προσκαλούν στο σπίτι τους τον ιερέα για να τελέσει το μυστήριο όχι μόνο όταν ασθενούν, αλλά και για πνευματική ενίσχυση (π. χ. την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής). Ο κύριος σκοπός όμως στο οποίο αποβλέπει το Μυστήριο παραμένει η θεραπεία των σωματικών ασθενειών και όχι η άφεση των αμαρτιών για τον χριόμενο. Το Ευχέλαιο δεν καταργεί φυσικά το ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως, αλλά σε αυτό δίδεται άφεση αμαρτιών που έγιναν από άγνοια ή εκείνων που λησμονήσαμε, αλλά μετανιώσαμε γι' αυτές.
Τη Μεγάλη Τετάρτη η Ορθόδοξη Εκκλησία τελεί σε όλους τους Ιερούς Ναούς το μυστήριο του Ευχελαίου, και το τελεί για όλους τους πιστούς, είτε είναι υγιείς, είτε ασθενείς, και χρίει όλους τους χριστιανούς «εις ίασιν ψυχής και σώματος». Και η τέλεση αυτή σκοπό έχει σκοπό την καταλληλότερη ψυχοσωματική προετοιμασία μας για τη συμμετοχή μας στο Θείο Πάθος του Σταυρωθέντος και Αναστάντος Κυρίου μας.
Δομή του Μυστηρίου
• Ευχές για τον Αγιασμό του Ελαίου
• Ανάγνωση 7 Αποστολικών περικοπών
• Ανάγνωση 7 Ευαγγελικών περικοπών
• Ευχές για τους πιστούς
• Επάλειψη των πιστών με αγιασμένο έλαιο -το οποίο συμβολίζει την αγαθότητα του Θεού- στο μέτωπο και στα χέρια
Τι χρειάζεται για την τέλεση του Μυστηρίου
Πρώτα να συνεννοηθείτε με τον Ιερέα για την ημέρα και την ώρα της τελέσεως. Την ημέρα εκείνη πρέπει, σε ένα ευπρεπισμένο τραπέζι του σπιτιού, να υπάρχουν:
• Μια εικόνα του Χριστού ή της Παναγίας
• Ένα πιάτο με αλεύρι (με το οποίο αργότερα θα κάνουμε πρόσφορο) ή ένα πρόσφορο που θα δώσουμε στην Εκκλησία για να προσκομιστεί
• Θυμιατό στο οποίο θα καίει λιβάνι
• Επτά κεριά πάνω στο πρόσφορο ή στο αλεύρι τα οποία ανάβει ένα-ένα ο ιερέας σε κάθε ευαγγελική περικοπή
• Ένα αναμμένο καντήλι ή ποτήρι με λάδι και αναμμένο φυτίλι
• Ξυλάκια με βαμβάκι για επίχριση
• Ένα χαρτί με τα ονόματα της οικογένειάς μας και όσων παραβρίσκονται στο Ευχέλαιο, που θα μνημονεύσει ο Ιερέας κατά τη διάρκεια του ιερού Μυστηρίου
ΧΡΙΣΜΑ
Στο μυστήριο του Χρίσματος σφραγίζεται ο πιστός με το Άγιο Μύρο για να λάβει τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Η αναγέννηση του αγίου Βαπτίσματος είναι πλήρης. Αλλά, ο νεοφώτιστος είναι «νήπιος εν Χριστώ» και έχει ανάγκη βοηθείας, που δίδεται σ' αυτόν με το Άγιο Πνεύμα κατά την τέλεση του Χρίσματος. Το έργο του Αγίου Πνεύματος στο νεοφώτιστο είναι η ειδική και ποικίλη χάρη, που αρχίζει σαν «Σφραγίδα δωρεάς Πνεύματος Αγίου».
Όλα τα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας θεμελιώνονται επάνω στις ιερές και αλάθητες σελίδες του Ευαγγελίου. Οι ιδρυτικοί, όπως λέγονται, λόγοι των Μυστηρίων είναι λόγοι αυτού του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ή των αγίων Μαθητών και συνεχιστών του έργου Του. Μέσα σ' αυτά είναι και το Χρίσμα.Το Χρίσμα είναι το Μυστήριο που ακολουθεί μετά το Βάπτισμα, με το όποιο «γεμίζει ο νεοφώτιστος από το Άγιο Πνεύμα, το όποιο τον ενισχύει και τον κατευθύνει στην πνευματική ζωή». Το Μυστήριο του Χρίσματος βασίζεται στα εξής θεόπνευστα λόγια του Κυρίου: «ο πιστεύων εις εμέ, καθώς είπεν η γραφή, ποταμοί εκ της κοιλίας αυτού ρεύσουσιν ύδατος ζώντος. Τούτο δε είπε περί του Πνεύματος ου έμελλαν λαμβάνειν οι πιστεύοντες εις αυτόν» (Ίωάν. ζ' 38-39). Είπε δηλαδή ο Κύριος ότι, όσοι θα πίστευαν σ΄ Αυτόν, θα έπαιρναν το Άγιο Πνεύμα. Αυτό δε ακριβώς το Άγιο Πνεύμα χορηγείται με το Μυστήριο του Χρίσματος. Το Βάπτισμα μας εξαγνίζει και μας παρέχει την δυνατότητα να δεχθούμε το Χρίσμα και δι' αυτού το Άγιο Πνεύμα.
Στην πρώτη Εκκλησία οι Απόστολοι έβαζαν τα χέρια τους πάνω στα κεφάλια των βαπτιζομένων για να τους μεταδώσουν την Χάρη του Αγ. Πνεύματος. Όμως με την πάροδο του χρόνου και καθώς αύξανε ο αριθμός των πιστών, η επίθεση των χειρών αντικαταστάθηκε με την τέλεση του χρίσματος κατά την οποία ο ιερέας χρίει σταυροειδώς τα μέλη του σώματος του βαπτιζόμενου με Άγιο Μύρο (μίγμα ελαίου με άλλες 40 αρωματώδεις ουσίες οι οποίες συμβολίζουν τα χαρίσματα του Αγ. Πνεύματος ) εκφωνώντας σε κάθε χρίση την ευχή: «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος αγίου. Αμήν».
Το Χρίσμα είναι ένα μυστήριο που συνδέεται πλέον άμεσα με το Βάπτισμα. Γίνεται αμέσως μετά το βάπτισμα, όπως αμέσως μετά την ανάδυση του Χριστού στον Ιορδάνη κατέβηκε το Πνεύμα το Άγιο με μορφή περιστεριού. Με το Χρίσμα ο άνθρωπος δεν αποτελείται πλέον μόνο από σώμα και ψυχή, αλλά και από τη Χάρη του Αγ. Πνεύματος.
Με το μυστήριο του Χρίσματος το Άγιο Πνεύμα επισκιάζει τον νεοφώτιστο. Τον ενισχύει. Τον οπλίζει στους αγώνες του ενάντια στο διάβολο. Μεταδίδονται στον χριόμενο ανεξίτηλα στην ψυχή του τα χαρίσματα του Αγη. Πνεύματος. Ολόκληρος ο άνθρωπος γίνεται τώρα ναός του Θεού.
Το Χρίσμα δεν είναι συμπλήρωμα του μυστηρίου του Βαπτίσματος, αλλά ένα ιδιαίτερο, αυτοτελές μυστήριο. Τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος γίνονται μια φορά για τον καθένα μας και δεν επαναλαμβάνονται. Όπως η φυσική γέννηση του ανθρώπου γίνεται μία και μόνη φορά, έτσι και η πνευματική μας αναγέννηση μέσω του Βαπτίσματος και του Χρίσματος μια μόνο φορά επιτελείται.
Τα αισθητά σημεία του Μυστηρίου
Τα σημεία αυτά είναι τέσσερα:
1. Το άγιο Μύρο - έλαιον από σαράντα αρώματα, που δηλώνουν «αισθητά» τα ποικίλα χαρίσματα του Άγιου Πνεύματος.
2. Η ευχή του Ιερέα.
3. Ηχρίση των κυρίων μερών του σώματος και
4. Τα λόγια του Ιερέα: «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου. Αμήν».
Με τα «σημεία» αυτά ο Ιερέας δεν «τελεί» το Μυστήριο αυτό όπως τ' άλλα, αλλά μεταδίδει το Άγιο Πνεύμα.
Το Άγιο Μύρο
Το Άγιο Μύρο συμβολίζει την «ευωδία της Αγιοσύνης του Αγ. Πνεύματος» και την «ευωδία» του Χριστού.
Το Άγιο Μύρο έχει ως πρώτη ύλη του το λάδι. Παρασκευάζεται την Μεγάλη Πέμπτη -όταν χρειάζεται, συνήθως κάθε 10 χρόνια περίπου- στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, στην Κωνσταντινούπολη. Από εκεί το παραλαμβάνουν όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Τα πολλά αρώματα συμβολίζουν την ποικιλία των χαρισμάτων που χορηγεί στον χριόμενο πιστό το Άγιο Πνεύμα.
Εκτός από το μυστήριο του Χρίσματος, το Άγιο Μύρο χρησιμοποιείται στα εγκαίνια των ναών. Ο επίσκοπος τότε χρίει την Αγία Τράπεζα, τους τέσσερις τοίχους του ναού και τα ιερά σκεύη.
Η χάρη του Μυστηρίου
Η χάρη του Χρίσματος είναι τα ποικίλα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος (Γαλ. ε', 22-23 καί Α'Κορ. ιβ'4καί 8-11), τα οποία λαμβάνουν όλοι ανεξαιρέτως οι βαπτισμένοι. Εάν τα διατηρούν ή εάν τα αυξάνουν, με τη δύναμη πάλι του Αγίου Πνεύματος, είναι ένα μεγάλο θέμα πού συν δέεται και με την προαίρεση του καθενός. Τα χαρίσματα γίνονται ενεργά με τη μετάνοια, την εξομολόγηση καί τη θεία Κοινωνία.
ΙΕΡΩΣΥΝΗ
Ιερωσύνη είναι το θεοσύστατο αυτό μυστήριο κατά το οποίο η θεία χάρη μεταδίδεται σ΄ αυτόν που λαμβάνει έναν από τους τρεις βαθμούς της Ιερωσύνης. Η μετάδοση γίνεται με την επίθεση των χειρών του Επισκόπου πάνω στη κεφαλή του προχειριζομένου, κατά την στιγμή που αναγιγνώσκει την ανάλογη ευχή.
Το χάρισμα της Ιερωσύνης καθιστά αυτοστιγμεί τον προχειριζόμενο ικανό ώστε, με εγκυρότητα, να ασκεί την πνευματική εξουσία και τα λειτουργήματα του οικείου Ιερατικού βαθμού αλλά και του παρέχει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να αναδειχθεί σε λειτουργό του Κυρίου με τη συνεργασία του με την θεία Χάρη
Οι Άγιοι απόστολοι έχοντας λάβει το Πνεύμα το Άγιον κατά την ημέρα της Πεντηκοστής και με την επίθεση των χειρών τους στις κεφαλές των χειροτονουμένων εγκατέστησαν πρεσβυτέρους σε κάθε τοπική Εκκλησία και τους εμπιστεύθηκαν στη προστασία του Κυρίου τον οποίο είχαν πιστέψει.
Το σώμα της Εκκλησίας, κεφαλή του οποίου είναι ο Χριστός, διακονείται και υπηρετείται από εκείνους που εκλέγονται από τον Κύριο και αναλαμβάνουν το ύψιστο αξίωμα της Ιερωσύνης, δηλ. τους Επισκόπους, τους Ιερείς και τους Διακόνους. Είναι μεγάλη τιμή και ευθύνη, διότι εκείνοι χρησιμοποιούνται από τον ίδιο τον Θεό για την διακονία Του. «Όλους δεν τους χειροτονεί ο Θεός, μέσω όλων όμως Εκείνος ενεργεί, και αν ακόμη συμβαίνει να είναι ανάξιοι, για να σωθεί ο λαός» μας λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος.
Με το μυστήριο της Ιερωσύνης λαμβάνει ο Επίσκοπος όλη την εκκλησιαστική αυθεντία και διακονία και ασκεί πλήρως το τρισσό αξίωμα του Κυρίου, διδάσκοντας τον θείο λόγο, επιτελώντας τα ιερά Μυστήρια και διοικώντας την Εκκλησία. Ο Πρεσβύτερος επιτελεί όσα και ο Επίσκοπος, πλην του μυστηρίου της χειροτονίας (δηλ. της μετάδοσης της ιερωσύνης), των εγκαινίων του Ναού και του καθαγιασμού του Αγίου μύρου. Ο Διάκονος βοηθά (διακονεί) τον Επίσκοπο και τον Πρεσβύτερο στις ιερές Ακολουθίες.